Door grootmoedermaatschappij aan dochtermaatschappij verstrekte renteloze lening; geen winst fiscale eenheid

Gezien het beroepschrift in cassatie van de Staatssecretaris van Financiën tegen de uitspraak van het Gerechtshof te ’s-Hertogenbosch van 2 juli 1976 betreffende de aan de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid X bv te Z opgelegde aanslag in de vennootschapsbelasting voor het jaar 1971;Gezien de conclusie van de Advocaat-Generaal Van Soest strekkende tot verwerping van het beroep;

Gezien de stukken;

Overwegende dat aan belanghebbende, aan wie voor het jaar 1971 een aanslag in de vennootschapsbelasting is opgelegd naar een belastbaar bedrag van ƒ 1.042.396,--, met schriftelijke toestemming van de Inspecteur van die aanslag rechtstreeks in beroep is gekomen bij het Hof met het verzoek de aanslag in verband met informele kapitaalstortingen te vernietigen;

Overwegende dat het Hof als vaststaand heeft aangemerkt:

‘‘Belanghebbende is in 1953 opgericht door [A] A/S, een in Zweden gevestigde vennootschap met een in aandelen verdeeld kapitaal ( [A] ). Belanghebbende heeft een geplaatst en volgestort aandelenkapitaal van ƒ 35.000,--;

In 1964 is door [A] opgericht [X] Nederland b.v. (aanvankelijk [X] International N.V. geheten) met een geplaatst en volgestort aandelenkapitaal van ƒ 1.000.000,--. Kort na de oprichting droeg [A] de aandelen in deze nieuwe vennootschap aan belanghebbende over. Aanvankelijk werd te dier zake door belanghebbende een schuld van ƒ 1.000.000,-- aan [A] geboekt, later werd dit veranderd in een schuld van Zweedse Kronen (Kr) 1.440.000,--. Rente werd belanghebbende daarover niet verschuldigd.

Belanghebbende en [X] Nederland b.v. vormen met ingang van de oprichtingsdatum van laatstgenoemde een fiscale eenheid als bedoeld in artikel 27 van het besluit op de Winstbelasting 1940 en artikel 15 van de Wet op de vennootschapsbelasting 1969. De overdracht door [A] van de aandelen [X] Nederland b.v. aan belanghebbende geschiedde uitsluitend om die eenheid mogelijk te maken.

[X] Nederland b.v. is een fabricage-eenheid van het [A] -concern, dat thans tot het [C-concern] behoort.

[A] verstrekte in de loop der jaren leningen aan [X] Nederland b.v., die eind 1971 waren opgelopen tot een bedrag van Kr 15.861.000,--. Zij berekent over deze leningen geen rente om redenen die gelegen zijn in de relatie (groot)moedermaatschappij-(klein)dochtermaatschappij.

Zou [A] zich met betrekking tot de rente ‘‘at arms length’‘ hebben opgesteld zowel ten aanzien van het door belanghebbende als schuld geboekte bedrag ter zake van de overdracht van de aandelen [X] Nederland b.v. als ten aanzien van de leningen aan laatstgenoemde, dan zouden in verband daarmede ten laste van de fiscale eenheid de volgende - afgeronde - rentebedragen zijn gekomen

Hiervan heeft betrekking op het door belanghebbende als schuld aan [A] geboekte bedrag ter zake van de overdracht van de aandelen [X] Nederland b.v.

In de winst over 1971 is ƒ 518.000,-- koerswinst opgenomen, waarvan f 43.114,-- betrekking heeft op het bij de overdracht van de aandelen [X] Nederland b.v. als schuld aan [A] geboekte bedrag en het restant op de schuld van [X] Nederland b.v. aan [A] .

In het standpunt van belanghebbende, dat de door [A] niet in rekening gebrachte, hiervoor vermelde rentebedragen als informele kapitaalstortingen in mindering op de winst van de fiscale eenheid moeten worden gebracht, bedraagt de winst van die eenheid

Overwegende dat het Hof het standpunt van belanghebbende zakelijk heeft weergegeven als volgt:

Overwegende dat het Hof het standpunt van de Inspecteur zakelijk heeft weergegeven als volgt:

Overwegende dat het Hof omtrent het geschil heeft overwogen:

Overwegende dat het Hof op die gronden de aanslag heeft vernietigd;

Overwegende dat de Staatssecretaris het navolgende middel van cassatie aanvoert, toegelicht gelijk daarachter vermeld:

Overwegende omtrent het aldus toegelichte middel:

dat het Hof aan het door hem vastgestelde feit dat [A] om redenen van concernbelang geen rente heeft bedongen de betekenis heeft toegekend, dat [A] in haar kwaliteit van grootmoedermaatschappij de dochtermaatschappij van belanghebbende - waarmee belanghebbende blijkens 's Hofs uitspraak een fiscale eenheid vormde - met de rente, die zij had kunnen bedingen en buiten die kwaliteit ook zou hebben bedongen, bewust heeft willen bevoordelen;

dat het Hof hiermede tot uitdrukking heeft gebracht dat het aan belanghebbendes dochter opgekomen voordeel, bestaande uit het niet verschuldigd worden van rente over de haar door de grootmoedermaatschappij verstrekte lening, zijn oorzaak niet vond in de bedrijfsuitoefening van belanghebbendes dochter doch uitsluitend in de vennootschappelijke betrekkingen tussen de drie bedoelde vennootschappen;

dat het Hof terecht dit voordeel niet tot de winst heeft gerekend, aangezien ingevolge artikel 7 van de Wet op de inkomstenbelasting 1964 daartoe alleen worden gerekend voordelen welke worden verkregen uit onderneming;

dat daarbij niet van belang is of meergenoemd voordeel tot de vermogenssfeer dan wel tot die van baten en lasten behoorde en evenmin hoe het voordeel zou kunnen worden gekwalificeerd, terwijl met betrekking tot een niet tot de winst behorend voordeel een beroep op goed koopmansgebruik niet aan de orde kan komen;

dat het middel mitsdien niet tot cassatie kan leiden;

Verwerpt het beroep;

Gedaan bij de Heren Vroom, Vice-President, Van der Ven, Wiersma, Antal en Stol, Raden, en door de Vice-President voornoemd uitgesproken ter Raadkamer van de een en dertigste mei 1900 acht en zeventig, in tegenwoordigheid van de waarnemend griffier Van den Dries.