Samenvatting
Erik Schouten is op 12 november 2021 gepromoveerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam op zijn proefschrift met de titel: ‘Fiscale Europeesrechtelijke aspecten van grensoverschrijdend pensioenverkeer; een onderzoek naar Nederlandse fiscale wet- en regelgeving betreffende werknemers en pensioenuitvoerders’. In zijn proefschrift onderzoekt hij welke fiscale niet-gerechtvaardigde belemmeringen er zijn in de Nederlandse wet- en regelgeving met betrekking tot grensoverschrijdend pensioenverkeer vanuit en naar Nederland door werknemers en pensioenuitvoerders. Voor de gevonden belemmeringen doet hij voorstellen om deze weg te nemen. In dit artikel beschrijft hij de belangrijkste conclusies uit zijn onderzoek betreffende grensoverschrijdende werknemers.
NLF-W artikel
1. Inleiding
Mijn definitie van een ‘grensoverschrijdende werknemer’ is: ‘een werknemer die gedurende een bepaalde tijd voor een ander en onder diens gezag prestaties levert en als tegenprestatie een vergoeding ontvangt. Hij werkt in een andere lidstaat dan zijn land van herkomst’. Ik maak onderscheid in de grensoverschrijdende uitgaande en inkomende werknemer. Voor beiden onderzocht ik de tijdelijke situatie (detachering en uitzending) en de blijvende situatie (emigratie en grenswerker), zowel in de opbouw- als in de uitkeringsfase. Daarnaast analyseerde ik twee inbreukprocedures die de Europese Commissie (hierna: Commissie) voert tegen Nederland en neem ik de conserverende aanslag, die de Belastingdienst oplegt bij emigratie, onder de loep. Het artikel start met een kort overzicht van het Europeesrechtelijk fiscaal kader en een beslisschema waarmee beoordeeld kan worden of er bij een bepaalde maatregel sprake is van een inbreuk op verdragsvrijheden.
2. Europeesrechtelijk fiscaal kader en beslisschema beoordelen inbreuk verdragsvrijheden
Op fiscaal gebied zijn de lidstaten autonoom en hebben volledige zeggenschap over hun eigen fiscale regelgeving. Ondanks dat de directe belastingen tot de bevoegdheid van de lidstaten behoren, moeten zij die bevoegdheid in overeenstemming met het Unierecht uitoefenen. Het subsidiariteitsbeginsel speelt een belangrijke rol op fiscaal gebied. Volgens het subsidiariteitsbeginsel mag de Europese Unie (EU) – behalve voor gebieden die onder haar exclusieve bevoegdheid vallen – slechts maatregelen nemen wanneer die doeltreffender zijn dan wanneer die op nationaal, regionaal of lokaal vlak worden genomen.
